ÖZET
Düşünce tarihinde mizahın ve gülmenin doğasına ilişkin bazı temel varsayımları sıklıkla görmek mümkündür. Gülme edimi doğası gereği sabit kavramsal belirlenimlerden ziyade bir dizi olasılıklar ve sınıflandırma şemaları içinde ele alınmaya daha uygun olmuştur. Bir teori birden fazla kategoriye girebildiğinden, herhangi bir sınıflandırmayı içermediğinden kusurlu olarak değerlendirilebilir. Gülme edimi düşünce tarihinde her zaman - özel olarak da -ele alınmıştır. Fakat modern dönemde diğer dönemlere göre daha ciddi olarak üzerine düşünüldüğünü söylemek mümkündür. Mizaha ilişkin modern dönemde ilk ciddi sorgulama olarak da Üstünlük Teorisi‟ni görürüz. Üstünlük Teorisi asıl anlamını Thomas Hobbes‟da bulur. Hobbes gülme edimini, kişinin kendisini başkalarıyla karşılaştırdığında onların eksik olduğunu ve kendisinin üstün olduğunu fark ettiğinde ortaya çıkan "ani bir zafer" olarak ifade eder. Bu zafer anı, kişinin başkalarından daha az eksikliğe sahip olduğunun bilincine vardığında meydana gelir. Bu açıdan Hobbes'un insan doğasına ilişkin görüşünden hareketle ortaya koyduğu Üstünlük Teorisi oldukça önemli bir yerde durmaktadır. Bu makalede Üstünlük Teorisi‟nin temel tezleri ve bu tezlere ilişkin itirazlara odaklanılmıştır.
Anahtar sözcükler: Gülme, üstünlük, Hobbes, felsefe, mizah, üstünlük teorisi.
ABSTRACT
It is possible to see some basic assumptions about the nature of humor and laughter in the history of thought. The laughter, by its nature, has been more appropriate to be considered within a set of possibilities and classification schemes rather than fixed conceptual determinations. Because a theory can fall into more than one category, it can be considered flawed because it does not include any classification. The laughter has always been addressed - if not exclusively - in the history of thought. However, it is possible to say that in the modern period, it was considered more seriously than in other periods. In the modern era, we see The Superiority Theory as the first serious questioning of humor. The Theory of Superiority finds its true meaning in Thomas Hobbes. Hobbes describes laughter as a kind of "sudden glory" that occurs when a person compares himself with others and realizes that they are lacking and that he is superior. This moment of triumph occurs when one becomes conscious of having fewer shortcomings than others. In this respect, the Theory of Superiority, which Hobbes put forward based on his view of human nature, stands in a very important place. This article focuses on the main theses of the Superiority Theory and the objections to these theses.
Keywords: Laughter, superiority, Hobbes, philosophy, humor. superiority theory