ABSTRACT
The human discern that free acts have generated something, that is to say they constitute the parts of historical integrity by degrees when to be free on the basis of free will. Person acts that the most important factor of history, play a part in to create in a world of the human will be able to live. Accordingly, the background of person acts that an analysis of the main qualities are extremely important when it comes to an ethics arguments. From this point of view, the main purpose of this study is scrutinize how to make freedom of will possible in the light of the ethics vision of Kant that closely associated with this topic. Kant who was argue that free acts come true via only free will to point out to make acts by way of categorical imperative or specific imperative principles. Based on this issue, the acts enable to construction of a life world while the human care about “noneelective” in compared with “happened”. Consequently, freedom search of Kant is a very important ethics problem a part of possibility of free will, especially for freedom discussion of 20th and 21th centuries.
Keywords: Kant, ethics, will, freedom, categorical imperative
ÖZET
İnsan özgür istemeden (iradeden) yola çıkarak eylemlerinde özgür olduğunda, o eylemlerin zamanla bir şey kurmuş olduğunu, yani giderek tarihsel bir bütünlüğün parçalarını oluşturduğunu fark eder. Tarihin en önemli aktörlerinden biri olan kişi eylemleri, insanın içinde yaşayabileceği bir dünyanın meydana getirilmesinde büyük rol oynamaktadır. Dolayısıyla etik bir tartışma söz konusu olduğunda, kişi eylemlerinin arka planını oluşturan temel yapıların analizi son derece gereklidir. Bu düşünceden yola çıkarak meydana getirilen bu çalışmanın temel amacı, özgür istemenin nasıl olanaklı olduğunu, konuyla yakından ilişkili olan Kant’ın etik görüşleri ışığında irdelemektir. Özgür eylemde bulunmanın ancak özgür isteme yoluyla gerçekleşebileceğini savunan Kant, kişinin belli zorunlu ilkeler, diğer bir deyişle koşulsuz buyruk aracılığıyla eylemde bulunmasının da önemine dikkat çeker. Buradan hareketle insan “olandan” ziyade “olması gerekene” yakın duruyorsa, “olması gerekene” doğru adım atarken eylemler, içinde bulunulan yaşama dünyasının inşasına da kapı açmaktadır. Sonuç olarak Kant’ın özgürlük irdelemesi, özgür istemenin olanaklılığı veya isteme özgürlüğü çerçevesinde bir etik problem olarak, özellikle 20. ile 21. yüzyılın özgürlük tartışmaları için zemin oluşturması bakımından ayrı bir öneme sahiptir.
Anahtar sözcükler: Kant, etik, isteme, özgürlük, koşulsuz buyruk.