BERNARD WILLIAMS’IN FAYDACI AHLAK ANLAYIŞINI ELEŞTİRİSİ

ÖZET

Bernard Williams (1929-2003), yirminci yüzyılın ikinci yarısında Anglosakson ahlak felsefesinin önde gelen isimlerinden biri olmuştur. Görüşleriyle günümüzdeki tartışmalarda da hâlâ etkili bir figür olan Williams’ın etik düşüncesi, bilhassa modern ahlak felsefesine karşı güçlü bir skeptisizm içerir. Modern ahlak felsefesindeki pek çok pozisyon ve kabulü etik hayatın yanlış bir temsili olarak değerlendiren Williams, bu gibi pozisyon ve kabullerin etik pratiğimizi anlamak ve ona yön vermek açısından bize yardımcı olamayacağını, hatta bu tür bir anlama ve yön verme çabasını engellediğini ileri sürer. Modern ahlak felsefesindeki karakteristik bir pozisyon, faydacılık, Williams’ın bu tür görüş ve eleştirilerinin başlıca hedeflerinden biridir. Bizim bu makaledeki amacımız, Williams’ın faydacı ahlak anlayışına getirdiği eleştirinin ayrıntılı bir takdimini yapmak ve bu eleştirinin Williams’ın etik düşüncesi içindeki yerine işaret etmektir. Williams tarafından karakter bütünlüğüne yapılan vurgunun altını çizen makalemiz, Williams’ın faydacı ahlak anlayışına getirdiği eleştiriyi, soyut bir evrensele dayanan tüm ahlak anlayışlarına yönelttiği daha genel bireleştirinin bağlamına yerleştirmeyi denemektedir.

Anahtar Sözcükler: Bernard Williams, faydacılık, bütünlük, karakter, tarafsızlık, rasyonalite, ahlak.


ABSTRACT

Bernard Williams (1929-2003), one of the leading moral philosophers of Anglophone world in the second half of the twentieth century, is still an influential figure in contemporary debates. Williams’ ethical thought involves a powerful scepticism especially against modern moral philosophy. Williams argues that many positions and assumptions found in modern moral philosophy are in fact a misrepresentation of ethical life and thus are of no help for and indeed a hindrance to the effort of understanding and redirecting ethical practice. Utilitarianism, a characteristic position in modern philosophy, is also a main target of Williams’ criticisms. This paper aims to give a detailed presentation of Williams’ critique of utilitarian moral theory, and to point out the place this critique occupies in Williams’ ethical thought. Thus, highlighting Williams’ emphasis on integrity, our paper tries to place Williams’ critique of utilitarianism in the context of a more general critique offered by himofany moral outlook which depends on an abstract universality.    

Keywords: Bernard Williams, utilitarianism, integrity, character, impartiality, rationality, morality.