ÖZET
Bu makalede, Schelling’in felsefesinde sanatın konumu ortaya koyulmaya ve açıklanmaya çalışılmıştır. Schelling’de estetik üretim, bireysel etkinliğin, Mutlağın etkinliğiyle özdeşleştiği üretim, sanat yapıtı da Mutlağın, bütünün açığa çıktığı üründür. Bu anlamda sanat yapıtı, estetik sezgiyle Mutlağın, yani kökensel özdeşliğin kavrandığı üründür. Buradan hareketle, bu çalışmada, modernizmle birlikte ortaya çıkan özne-nesne, insan-doğa, özgürlük-zorunluluk gibi uzlaşmaz karşıtlıkların Schelling için sanatta nasıl uzlaşabildiği, bütünleşebildiği, dolayısıyla aşılabildiği gösterilmeye çalışılmıştır. Bunun için ise, öncelikle Kant felsefesi belli hatlarıyla betimlenmiş ve sonrasında, Kant düalizmini aşma amacında olan Fichte’nin Mutlak Ben kavramı açıklanmaya çalışılmıştır. Daha sonra ise, Schelling’in Fichte’ye getirdiği eleştiri ortaya konularak Schelling’in Mutlak Ben, doğa, üretkenlik kavramları incelenmiştir. Son olarak da Schelling’in sanat felsefesi temel kavramlarıyla serimlenmiştir.
Anahtar sözcükler: Schelling, mutlak, sanat, sanat yapıtı, karşıtlık, özdeşlik.
ABSTRACT
In this article, the position of art in Schelling’s philosophy has been tried to be revealed and explained. In Schelling, aesthetic production is the production in which individual activity is identified with the activity of the Absolute, and the work of art is the product in which the Absolute, the whole is revealed. In this sense, the work of art is the product in which the Absolute, that is, original identitiy, is grasped through aesthetic intuition. From this point of view, this study attempts to show how, for Schelling, irreconcilable oppositions such as subjectobject, human-nature, freedom-necessity, which emerged with modernism could be reconciled, integrated and thus overcome in art. For this purpose, first Kant’s philosophy has been described in general and then Fichte’s concept of Absolute Self, which aims to overcome Kant’s dualism has been tried to be explained. Afterwards, Schelling’s criticism of Fichte was presented and Schelling concepts of Absolute Self, nature and productivity were examined.
Keywords: Schelling, absolute, art, work of art, opposition, identity.