ÖZET
David Hume’un Doğal Din Üzerine Diyaloglar kitabı, başlığının da ima ettiği gibi, vahiy metinlerine başvurmadan Tanrı’nın varlığına ve niteliklerine ulaşılıp ulaşılamayacağını araştıran bir metindir. Metin boyunca, felsefe tarihinde de gördüğümüz, iki ana yaklaşımı temsil eden iki temel argüman sunulur. Bunlardan ilki, a priori yaklaşımı temsil eden kozmolojik argümandır. Diğeri ise, a posteriori yaklaşımı temsi eden zeki tasarım argümanıdır. Bu yazıda, Hume’un, diyalogdaki Philo karakteri üzerinden ortaya koyduğu, kozmolojik argümana yönelik eleştirileri ele alınıp, böyle bir argümanın neden Tanrı’nın varlığı ve nitelikleri konusunda bizi bir sonuca ulaştırmayacağı ortaya konmuştur.
Anahtar Sözcükler: Hume, kozmolojik argüman, zorunlu varlık, doğal din, yeter neden ilkesi.
ABSTRACT
David Hume’s book Dialogues Concerning Natural Religion, as its title implies, investigates whether it is possible to reach to the existence and the qualities of God, without appealing to the revealed texts. Throughout the text, as we have seen in the history of philosophy, two main arguments, which represents two main approaches, are presented. The first of these is the cosmological argument, which represents the a priori approach. And the other one is the intelligent design argument, which represents the a posteriori approach. In this essay, Hume’s critiques of the cosmological argument, which he represents through the character of Philo in the dialogue, are discussed and why such an argument will not reach us to the intended result is presented.
Keywords: Hume, cosmological argument, necessary being, natural religion, principle of sufficient reason.